پایگاه مهندسی ایمنی و عمران

توصيه هاي ايمني مديرکل بازرسي کاردر زمان عمليات آماده سازي زمين و گودبرداري  ساختمان

برای مطالعه این متن مفید به ادامه مطلب بروید

محمداصابتي مديرکل بازرسي کار وزارت تعاون ،کارورفاه اجتماعي اظهارداشت : گسترش فوق العاده شهرنشيني و نياز به فضاهاي مسكوني، تجاري و اداري و نيز افزايش شديد قيمت زمين و محدوديت آن در مناطق و شمار روزافزون اتومبيلها و نياز به پاركينگ، تعداد طبقات زيرزمين و گودبرداری افزايش  يافته و مخاطرات و صدمات  به دليل رعايت نكردن اصول ايمني بيشتر شده است و مشاهده مي شود كه همه ساله چندين ديوار بر اثر گودبرداري غيراصولي ريزش مي كنند كه در اكثر موارد به زيانهاي مادي و انساني منجر خواهد شد كه توجه به اين امر حياتي و مهم  مي باشد.

وي افزود،بر اساس تجزيه و تحليل و بررسيهاي آماري درچهارسال اخيردرکشورمان ازکل حوادث بوجود امده بطور متوسط حوادث كارگاههاي ساختماني ، 37 درصد را به خود اختصاص داده است و بيش از 21 درصد از كل حوادث ساختماني در عمليات گودبرداري و آماده سازي زمين بوقوع پيوسته كه از اين ميزان 23 درصد حوادث منجر به فوت كارگران حادثه ديده طي عمليات گودبرداري شده است. به همين لحاظ یکی از مسائل مهم در ساخت و سازها ، ایجاد پایداری‌ مناسب در هنگام تخریب،گودبرداری و اجرای سازه‌ی نگهبان است و عدم رعایت مسائل فنی و ایمنی درتخریب، گودبرداری و ساخت سازه‌های نگهبان باعث تخریب برخی ساختمان‌های مجاور گودبرداری در ساخت و ساز‌ها مي گرددوعمليات خاكي شامل مراحل خاكبرداري، خاكريزي، تسطيح زمين، گودبرداري، پي‌كني ساختمان‌ها، حفر شيارها، كانال‌ها و مجاري آب و فاضلاب و حفر چاه‌هاي آب و فاضلاب با وسايل دستي يا ماشين‌آلات است و روش مناسب گودبرداری بايستي با توجه به شرایط و جنس خاک، سطح آب زیرزمینی، عمق و ابعاد گودبرداری، موقعیت و نحوه قرارگیری محل گود، موقعیت و شرایط مجاورین، لرزه خیزی منطقه، الزامات قانونی ساختگاه، اصل تامین ایمنی کامل مجاورین و بخصوص انسان ها، هزینه های پایدارسازی، هزینه های ناشی از گسیختگی و یا تغییر شکل جداره های گودبرداری و مشکلات و محدودیت های اجرایی انتخاب گردد. برای پایدار نمودن دیواره‌ی گودبرداری‌ها در مناطق شهری از انواع عناصر ساختمانی که ازترکیب خاک و سنگ تشکیل یافته‌اند، دیوار‌ها و سیستم‌های نگهبان ساخته می‌شود که اصطلاحاً "سازه‌ی نگهبان" نامیده می‌شودودر تخریب، گودبرداری‌و اجرای سازه‌های نگهبان، یکی از مهمترین نکات لازم حفظ ایمنی کارگاه است. در آیین نامه‌ها و مقررات ملی ساختمان و نيز آيين نامه حفاظتي كارگاههاي ساختماني برخي از دستورالعمل‌های ایمنی جهت تخریب، گودبرداری و اجرای سازه‌ی نگهبان آمده  است ، با اين وجود نیاز به تهیه و تدوین آیین نامه‌های مناسب، كارآمد و بروز برای این منظور بخوبی احساس می‌شود. بعلاوه به دلیل عدم تطابق شرایط شهرسازی و تکنولوژی ساخت کشور‌های دیگر با شرایط موجود در کشورمان، آیین نامه‌های ایمنی این کشور‌ها نیز، بخوبی نمی‌تواند دستورالعمل‌های ایمنی لازم را در اینگونه عملیات پوشش دهد و لازم است در اين خصوص بومي سازي صورت پذيرد.

مديرکل بازرسي کار اظهار داشت :بطوركلي  بايستي قبل از اینکه عملیات گودبرداری و حفاری شروع شود زمین مورد نظر از لحاظ استحکام دقیقا مورد بررسی قرار گرفته و موقعیت تاسیسات زیر زمینی از قبیل کانال های فاضلاب، لوله کشی آب، گاز، کابل های برق، تلفن و غیره که ممکن است در حین انجام عملیات گودبرداری موجب بروز خطر حادثه گردند و یا خود دچار خسارت شوند، مورد شناسایی قرار گيرد و در صورت لزوم نسبت به تغییر مسیر دائم یا موقت و یا قطع جریان آنها اقدام گردد.

وي درجهت پيش گيري از حوادث درهنگام تخريب یا گودبرداری توصيه هاي ذيرراعنوان نمودند:

1- قبل از تخریب ساختمان، ساختگاه پروژه ،چگونگی اتصال ساختمان‌های مجاور به ساختمان مورد بررسی قرارگرفته و دیوار‌های مشترک مرزی، مکان و نحوه‌ی ‌اتصال دیوار‌های مرزی به ‌هم، تیر‌ها یا سقف‌های مشترک دو ساختمان مجاور، نوع مصالح آجر و ملات، فرسودگی، وجود ترک‌ها در دیوارساختمان مجاور و ... بايستي مورد شناسایی قرارگیرد. همچنين بايد چاه‌های فاضلاب موجود درمحل را شناسائی وآن‌ها را با مواد مناسب پر نمود.

2- روش تخریب باید مناسب باشد و عملیات تخریب ساختمان ساختگاه پروژه تحت نظارت مهندس ناظرانجام پذیرد. باید درانتخاب ابزارها و تجهیزات تخریب دقت لازم به عمل آید تا درهنگام تخریب برساختمان مجاور نیروهای دینامیکی و استاتیکی قائم یا جانبی وارد نگردد. خصوصاً دیوارهای هم مرز با ساختمان مجاور با روش‌ها و ابزار‌های بدون ضربه تخریب و برداشته شود.

3- ‌انشعاب‌های تأسیسات مکانیکی و برقی موجود درآن با کسب مجوز از مراجع ذیصلاح و با نظارت کارشناس فنی مربوطه قطع گردد.

4-عمليات تخریب وگودبرداری بايد تحت نظارت مهندس ناظر یا دستگاه نظارت وتوسط مهندس مجری ذیصلاح  صورت پپذيرد،

5- بطور روزانه آمار کارگران کارگاه به صورت دقیق با کلیه‌ی مشخصات ، آدرس و تلفن تماس دردفاتر مخصوص ثبت گرددوهمواره بايستي شخصی جهت بررسی وضعیت ایمنی موجود و مراقبت دائم از دیواره‌ی گودبرداری و اعلام هشدار به کارگران جهت فرار از خطر، پناه گرفتن و یا هرگونه عکس‌العمل مورد نیاز گمارده شود.

6-در محل گودبرداري‌هاي عميق و وسيع، بايد يك نفر نگهبان عهده‌دار مسووليت نظارت بر ورود و خروج كاميون‌ها و ماشين‌آلات سنگين باشد و نيز براي آگاهي كارگران و ساير افراد، علائم هشداردهنده در معبر و محل ورود و خروج كاميون‌ها و ماشين‌آلات مذكور نصب شود.

7-حتی‌الامکان در زمان شب‌ و هنگام بارندگی از خاکبرداری در مجاور مرز گودبرداری خودداری گردد. در صورتی که خاکبرداری در چنین مواردی الزامي است، عمليات  در حضور و نظارت مهندس ناظر بايستي انجام گیرد.

8- درکارگا‌ه بايد سیستم آژیر مناسبی جهت اعلام خطر و هشدار به کارگران و ساکنین ساختمان‌های مجاور نصب گردد و تمام كارگراني كه در عمليات خاكي مشغول به كار مي‌شوند بايد تجربه كافي داشته باشند و اشخاص ذي‌صلاح بر كار آنان نظارت كنند.

9- ساير افراد از جمله رانندگان و اپراتورهاي ماشين‌آلات و تجهيزات مربوطه، بايدداراي صلاحيت لازم راداشته باشند.