معماری هایتک و اکوتک

در سال 1971، دو معمار جوان ايتاليايي تبار به نام‌هاي ريچارد راجرز ساكن انگلستان و رنزوپيانو ساكن ايتاليا، در مسابقه طرح ساختمان مركز ژرژپمپيدو در پاريس در بين 681 شركت كننده برنده اعلام شدند. نماي اين ساختمان را مجموعه‌اي از دودكش‌ها، آبگردان‌ها، لوله‌هاي تأسيساتي و ستون‌ها، تيرها، بادبندها، راه پله‌ها و مسيرهاي رفت‌ و آمد تشكيل مي‌داد. اين معماران آغازگر سبكي در اروپا بودند كه به نام ‌هاي ـ تك يا تكنولوژي بسيار پيشرفته معروف گرديد. معماران اين سبك تكنولوژي را دستاورد بزرگ مدرنيته و مهم‌ترين عامل توسعه و پيشرفت در قرن بيستم می‌دانند. از نظر آنها، عصاره و مشخصه هر عصر در معماري آن دوره شكل كالبدي يافته است. به عنوان نمونه، معابد يونان باستان با آن نظم و تناسبات كامل هندسي، تبلور ذهنيت كمال گراي يونانيان باستان است و بناهاي عظيم روم باستان، نمايش قدرت امپراتوري و حكومت سزارها مي‌باشد و بالاخره كليساهاي سر به فلك كشيده گوتيك نمايش دهده ي قدرت كليسا و ذهنيت قرون وسطا است. به همين ترتيب، ساختمان‌هاي امروز مي بايد نمايش دهنده عصارة فكري و تكنيكي عصر حاضر يعني تكنولوژي باشد. نظريات و مباني معماري مدرن و هاي ـ تك در اصول، بسيار به يكديگر نزديك است و مي‌توان گفت كه معماري‌هاي ـ تك فرزند خلف معماري مدرن است. ولي از نظر شكلي تفاوت‌هاي بين اين دو مكتب معماري مشاهده مي‌شود. به طور كلي مي‌توان بيان كرد كه ‌آن سادگي و بي‌پيرايگي كه در معماري مدرن وجود دارد در هاي ـ تك ملاحظه نمي‌شود و اگر معماران مدرن در طرح‌هاي خود ماشين را به نمايش مي‌گذارند، معماران هاي ـ تك داخل ماشيين و اجزاء آن را نشان مي‌دهند.

برج ايفل در نمايشگاه 1889 پاريس ساختمان ايده‌آل و آرماني معماران هاي ـ تك است. برج ايفل با 330 متر ارتفاع و اسكلت فلزي نمايان، نمادي از دستاوردهاي تكنولوژي در عصر مدرن است.

اصول فكري و طراحي اين سبك را مي توان در ده مورد ذيل خلاصه كرد:

1. خوشبيني به علم و پيشرفت علمي و تكنيكي؛

2. نمايش تكنولوژي به عنوان عصاره و دستاورد عصر جديد؛

3. نمايش پروسه ساخت؛

4. شفاف نمودن، لايه لايه كردن و نمايش حركت در ساختمان؛

5. نمايش ساختار و اجزاء درون بنا در نماي ساختمان؛

6. استفاده از رنگ‌هاي روشن وساده؛

7. سازه و ساختار به عنوان تزئينات؛

8. استفاده از اجزاء كششي سبك؛

9. جدا كردن بخش‌هاي سرويس دهنده از قسمت‌هاي سرويس شونده؛

10. طراحي بام ساختمان به عنوان نماي پنجم ساختمان.