پایگاه تخصصی مهندسی ایمنی و عمران

بسمه تعالی

وضعیت حوادث ناشی ازکاردرجمهوری اسلامی ایران

حوادث و بیماری های ناشی از کار یکی از تهدیدات عمده حیات بشریت می باشد .همزمان با پیدایش انقلاب صنعتی و گسترش علم و فناوری و رواج مخاطرات جدید ، توجه به مسئله ایمنی و بهداشت کار از سوی سازمان های بین المللی و متخصصان اهمیت فزاینده ای یافته و پیش گیری از حوادث به موضوعی محوری در ارتقای سلامت و گسترش برنامه های ایمنی و بهداشت کار تبدیل شده است .

بررسی و تجزیه و تحلیل آمار حوادث ناشی از کار بعنوان ابزاری جهت برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر لازم در راستای صیانت از منابع انسانی و مادی کشور حایز اهمیت می باشد . بمنظور ارزیابی حوادث ناشی از کار از  شاخص های مصوب سازمان بین المللی کار استفاده می گردد که رایج ترین آنها عبارتند از :

-  ضریب تکرار  حادثه (وفور )

عبارت است از تعداد حوادث ناشی از کار که در مدت معینی (مقطع یک ساله ) منجر به صدمات (اعم از فوت ، نقص عضو جزیی یا کلی و ...) و از دست رفتن زمان کاری گردیده است  .

ضریب تکرار حادثه برابر است با :

(تعداد حوادث ناشی از کار در یک مدت معین ×1000000) تقسیم بر مجموع ساعات کار کارگران درهمان مدت        

به اعتقاد متخصصان ایمنی ، درصورتی که ضریب تکرار حادثه یک کارگاه یا سازمان بین صفر تا ده باشد آن کارگاه یا سازمان از منظر حوادث در شرایط خوبی بسر می برد .  با برآورد این ضریب در محیط های کاری این امکان بوجود می آید تا بتوان کارگاههای مستعد بروز حوادث و پتانسیل حادثه خیزی را شناسائی نموده و برنامه ریزی های لازم در خصوص ایمنی و حفاظت فنی انجام پذیرد .

- ضریب شدت حادثه

با توجه به اینکه پیامد حوادث گوناگون با یکدیگر متفاوت می باشد ممکن است با یکسان بودن ضریب تکرار حوادث در صنایع ، زیان های ناشی از آنها با یکدیگر متفاوت باشد به همین دلیل از ضریب شدت حادثه نیز استفاده می گردد درمحاسبه این ضریب بجای تعداد حوادث ناشی از کار ، تعداد روزهای کاری از دست رفته در برابر زمان کارکرد کارگران در همان مدت بکار می رود .

ضریب شدت حادثه برابر است با :

(تعداد روزهای از دست رفته به علت حوادث ناشی از کار در یک مدت معین ×1000000) تقسیم بر مجموع ساعت کار کارگران در همان مدت

- ضریب وقوع حادثه (شیوع) 

شیوع حادثه ، رابطه بین تعداد حوادث ناشی از کار با تعداد کارگران را نشان می دهد .

ضریب شیوع حادثه (به ازاء صد هزارنفر کارگر) برابر است با :

             (تعداد کل حوادث در مدت معین ×100000) تقسیم بر تعداد کل کارگران

ماده‌ 1:

 به منظور تامین مشارکت کارگران و کارفرمایان و نظارت بر حسن اجرای مقررات حفاظت فنی و بهداشت کار، صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور در کارگاه‌های مشمول و همچنین پیشیگیری از حوادث و بیماری‌های ناشی از کار، حفظ و ارتقاء سلامتی کارگران و سالم سازی محیط های کار، تشکیل کمیته‌های حفاظت فنی و بهداشت کار با رعایت ضوابط و مقررات مندرج در این آیین نامه در کارگاه‌های کشور الزامی است.

ماده‌ 2:

 کارگاه‌هایی که دارای 25 نفر کارگر باشند، کارفرما مکلف است کمیته‌ای به نام کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار در کارگاه با اعضای ذیل تشکیل دهد:

1 – کارفرما یا نماینده تام الاختیار او.

2 – نماینده شورای اسلامی کار یا نماینده کارگران کارگاه

3 – مدیرفنی و در صورت نبودن او یکی از سراستادکاران کارگاه.

4 – مسئول حفاظت فنی

5 – مسئول بهداشت حرفه‌ای.

بخش اول : سوالات عمومی

1- چه کارگاه هایی مشمول بازرسی کار در خصوص مسایل ایمنی و حفاظت فنی می باشند؟

تمامی کارگاه های مشمول قانون کار(حتی کارگاههای خانوادگی) در خصوص مباحث ایمنی و حفاظت فنی بایستی مورد بازرسی قرار گیرند.

2-سالانه چند دست لباس کار به کارگران مشمول قانون کار تعلق می گیرد و منظور از لباس کار چه نوع لباسی می باشد ؟

به استناد ماده 61 آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه ها ، کارفرما موظف است در سال دو دست لباس کار مجاناً در اختیار کارگر بگذارد ، لباس کار باید متناسب با نوع کار باشد و طوری تهیه شود که کارگر بتواند به راحتی وظایف خود را انجام دهد و موجب بروز حادثه نگردد .

مشمولین (متقاضیان ) بازنشتگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان آور 

 برابر بند 1 ماده 13 آئین نامه بیمه شدگانی که حداقل 20 سال سابقه کار متوالی یا 25 سال سابقه کار متناوب و پرداخت حق بیمه در کارهایسخت و زیان آور را دارا باشند  ( بدون شرط سنی )

  کارهای سخت و زیان آور

برابر ماده 1 آئین نامه اجرایی قانون فوق الذکر ، کارهای سخت و زیان آور کارهایی است که در آن عوامل فیزیکی ، شیمیایی ، مکانیکی و بیولوژیکی  محیط کار غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال بیمه شده تنشی به  مراتب بالاتر از ظرفیتهای طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد می شود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن می باشد .

     کمیته های استانی

بمنظور رسیدگی به درخواست متقاضیان و تطبیق و تشخیص مشاغل آنان باقانون وآئین نامه اجرایی ، کمیته بدوی وتجدید نظر  استانی به ترتیب مقرر در ماده 8 آئین نامه اجرائی تشکیل می گردد .